Doreshkrimi ne forme pergamene qe mbart nje histori dhjetera shekullore.
Libri me origjine misterioze permban me shume se 27 mije korrigjime.
Nje version e kodeksit Sinaiticus qe daton ne shekullin e katert gjendet prej disa kohesh ne internet. eshte i shkruar me dore dhe mund te jete libri i pare i krijuar ne historine e njerezimit. Faqet e tij tregojne se si Bibla ke evoluar nepermjet shekujve. Me 6 korrik 2009, Bibla me e vjeter e botes u be dixhitale. Doreshkrimi Codex Sinaiticus i shekullit te katert eshte nje prej teksteve me te rendesishme te krishterimit, duke datuar ne kohen e Konstantinit te Madh. Fale projektit Codex Sinaiticus tani te gjithe mund t’i shohin faqet e ashpra te krijuar prej lekure kafshesh ne internet. Fotografite e librit te shenjte shfaqin tekstin origjinal ne greqisht te shoqeruar me perkthimin ne anglisht dhe demet e shkaktuara ne shekuj neper flete. Rreth 880 faqe origjinale nga 1460 ne total i kane mbijetuar shekujve te pacenuara, duke perfshire nje Testamenti i Ri dhe rreth gjysma e Testamentit te Vjeter.
Pasi studiuesi gjerman, Constantin von Tischendorf zbuloi faqet e Sinaiticus-it ne manastirin e Shen Katerines ne Egjipt ne vitin 1844, fletet e shkruara me dore te pergamenes moren rrugen drejt institucioneve ne Britani, Gjermani dhe Rusi, duke e bere ekzaminimin e veshtire deri sa u arrit nje bashkepunim. Sinaiticus shenon nje kalim te rendesishem ne krijimin e librave ne histori. Te krishteret e hershem bene nje zgjedhje te pazakonte, duke lene menjane faqet e ndara dhe duke i mbledhur gjithe tekstet ne nje volum, i cili me pas ishte i destinuar te lexohej si i plote. “Kodeksi ishte nje prej novacioneve teknologjike me te medha te kohes se tij”, thote studiuesi i Bibles, David Parker. “Atyre u duhej te krijonin nje teknologji te re per te krijuar nje liber te plote”. Origjina e Sinaiticus-it s’eshte e qarte. Mund te jete nje prej 50 Biblave qe historiani i hershem i kishes dhe Peshkopi i Caesarea Esebius pergatiti per Konstantinin.
Nese eshte keshtu, ka mberritur ne nje fare menyre ne manastirin e Shen Katerines, ku thuhet se eshte dhe vendi i shenjte i djegies se shkurres se Moisit, si nje dhurate e perandorit Justinian ne shekullit e gjashte. Ne çdo rast, Sinaiticus u be nje prej zoterimeve me te rendesishme te manastirit. Tre doreshkrimet e rendesishme qe qendrojne pas Bibles jane Sinaiticus, Vaticanis dhe Alexandrinus. Ashtu si Sinaiticus, edhe kodeksi Vaticanus daton ne shekullin e katert me Alexandrinus te transkriptuar njeqind vjet me vone. Vaticanus u ruajt dhe u rishkrua ne shekullin e pesembedhjete. Alexandrinus mund te jete ai qe eshte ruajtur me mire. Por, vetem Sinaiticus ka te plote Testamentin e Ri. Permbajtja dhe paraqitja e ndryshme e librave deshmon per historine revolucionuese te Bibles. Ne kete pike te gjithe studiuesit bien dakord: Per sa i perket kaligrafise se kodeksit Sinaiticus ajo mund te cilesohet e mrekullueshme dhe e paperseritshme. Pas thuajse 1600 vjetesh perdorimi dhe kalimi dore me dore doreshkrimi eshte serish “befasues”, “shushates” dhe “teper i çmuar”, sipas kuratoreve te projektit. Cilesia e tij rivalizon dhe pergamenat me te mira te doreshkrimeve mesjetare te prodhuara qindra vjet me vone. Po te shihet nga afer dallohet shume qarte stili i te shkruarit. Cepat e doreshkrimit te famshem jane njollosur dhe holluar nga perdorimi. Ate Justin Sinaites, nje murg qe kujdesej per librarine e manastirit te Shen Katerines shpjegon se “ky tekst nuk eshte krijuar si nje abstragim, por per te mbeshtetur dedikimin dhe lutjet e nje komuniteti te krishtere qe rronte ne ate kohe”. Prekja e shenjterise qe permban ky tekst duket se eshte e gjalle edhe ne shekullin e 21-te duke pasur parasysh kerkesen e njerezve per ta pare dhe gjithe historine qe doreshkrimit mbart.
1. Mund ta lexoni online
Me 6 korrik 2009, Bibla me e vjeter e botes u be dixhitale. Doreshkrimi Codex Sinaiticus i shekullit te katert eshte nje prej teksteve me te rendesishme te krishterimit, duke datuar ne kohen e Konstantinit te Madh. Fale projektit Codex Sinaiticus tani te gjithe mund t’i shohin faqet e ashpra te krijuar prej lekure kafshesh ne internet. Fotografite e librit te shenjte shfaqin tekstin origjinal ne greqisht te shoqeruar me perkthimin ne anglisht dhe demet e shkaktuara ne shekuj neper flete.
2. Bibla perbehet vetem nga fragmente te restauruara
Rreth 880 faqe origjinale nga 1460 ne total i kane mbijetuar shekujve te pacenuara, duke perfshire nje Testamenti i Ri dhe rreth gjysma e Testamentit te Vjeter. Pasi studiuesi gjerman, Constantin von Tischendorf zbuloi faqet e Sinaiticus-it ne manastirin e Shen Katerines ne Egjipt ne vitin 1844, fletet e shkruara me dore te pergamenes moren rrugen drejt institucioneve ne Britani, Gjermani dhe Rusi, duke e bere ekzaminimin e veshtire deri sa u arrit nje bashkepunim.
3. Mund te kete qene libri i pare i vertete
Sinaiticus shenon nje kalim te rendesishem ne krijimin e librave ne histori. Te krishteret e hershem bene nje zgjedhje te pazakonte, duke lene menjane faqet e ndara dhe duke i mbledhur gjithe tekstet ne nje volum, i cili me pas ishte i destinuar te lexohej si i plote. “Kodeksi ishte nje prej novacioneve teknologjike me te medha te kohes se tij”, thote studiuesi i Bibles, David Parker. “Atyre u duhej te krijonin nje teknologji te re per te krijuar nje liber te plote”.
4. 27 mije korrigjime, por asnje kod sekret te Da Vinçit
Fshirje, shtime, korrigjime, zevendesime – Sinaiticus shfaq nje Bibel ne proces. Ndermjet shekullit te katert dhe te dymbedhjete, shkrues te ndryshem kane korrigjuar drejtshkrimin e dobet te kolegeve te tyre me te hershem. Me domethenie teologjike eshte se Ungjilli i Markut perfundon shume shpejt. Sinaiticus permban dhe dy libra qe nuk ia dolen te miratohen nga kisha me vone, Letra e Apostullit Barnabas dhe Bariu i Hermas. Ndryshimet jane te rendesishme sepse sjellin tek ne histori te gjalle.
5. Sinaiticus kishte nje fillim misterioz
Origjina e Sinaiticus-it s’eshte e qarte. Mund te jete nje prej 50 Biblave qe historiani i hershem i kishes dhe Peshkopi i Caesarea Esebius pergatiti per Konstantinin. Nese eshte keshtu, ka mberritur ne nje fare menyre ne manastirin e Shen Katerines, ku thuhet se eshte dhe vendi i shenjte i djegies se shkurres se Moisit, si nje dhurate e perandorit Justinian ne shekullit e gjashte. Ne çdo rast, Sinaiticus u be nje prej zoterimeve me te rendesishme te manastirit.
6. Von Tischendorf komplotoi per ta shtene ne dore
I etur per t’ia mbathur me dokumentin qe kishte zbuluar, studiuesi gjerman Cosntantin von Tischendorf perhapi nje histori se murgjit e Shen Katerines po grisnin faqet e Sinaiticus-it per te ndezur zjarrin ne shporta dhe tha se duhet ta largonte ate nga manastiri per ta mbrojtur. Studiuesi i Bibles, David Parker thote se kjo eshte thjesht gjepur. “Nje shporte eshte thjesht nje shporte. Murgjit i perdornin shportat per te ruajtur doreshkrimet e librarise. Dhe pergamenat nuk krijojne as nxehtesi te madhe”, thote ai.
7. eshte nje prej tre Biblave me te rendesishme te hershme
Tre doreshkrimet e rendesishme qe qendrojne pas Bibles jane Sinaiticus, Vaticanis dhe Alexandrinus. Ashtu si Sinaiticus, edhe kodeksi Vaticanus daton ne shekullin e katert me Alexandrinus te transkriptuar njeqind vjet me vone. Vaticanus u ruajt dhe u rishkrua ne shekullin e pesembedhjete. Alexandrinus mund te jete ai qe eshte ruajtur me mire. Por, vetem Sinaiticus ka te plote Testamentin e Ri. Permbajtja dhe paraqitja e ndryshme e librave deshmon per historine revolucionuese te Bibles.
8. E vjetra eshte e bukur
Ne kete pike te gjithe studiuesit bien dakord: Per sa i perket kaligrafise se kodeksit Sinaiticus ajo mund te cilesohet e mrekullueshme dhe e paperseritshme. Pas thuajse 1600 vjetesh perdorimi dhe kalimi dore me dore doreshkrimi eshte serish “befasues”, “shushates” dhe “teper i çmuar”, sipas kuratoreve te projektit. Cilesia e tij rivalizon dhe pergamenat me te mira te doreshkrimeve mesjetare te prodhuara qindra vjet me vone. Po te shihet nga afer dallohet shume qarte stili i te shkruarit.
9. Zoti eshte njesoj popullor si gjithmone
Ndryshe nga kopertina e famshme e revistes “Time” ne vitin 1966, Zoti nuk eshte aspak i vdekur. Ne 48 oret e para qe Bibla me e vjeter ne bote u be e disponueshme ne internet, ajo u klikua 96.4 milione here. Fatmiresisht, kompjuteri i serverit, i cili eshte i vendosur ne Leipzig ka nje tjeter rezerve, ndaj kjo ben te mundur qe te mos çekuilibrohet gjithe sistemi nga klikimet e medha ne numer. Shume shpejt Sinaiticus do te shfaqet ne nje dokumentar britanik.
10. Nje prekje historie
Cepat e doreshkrimit te famshem jane njollosur dhe holluar nga perdorimi. Ate Justin Sinaites, nje murg qe kujdesej per librarine e manastirit te Shen Katerines shpjegon se “ky tekst nuk eshte krijuar si nje abstragim, por per te mbeshtetur dedikimin dhe lutjet e nje komuniteti te krishtere qe rronte ne ate kohe”. Prekja e shenjterise qe permban ky tekst duket se eshte e gjalle edhe ne shekullin e 21-te duke pasur parasysh kerkesen e njerezve per ta pare dhe gjithe historine qe doreshkrimit mbart.
