Lufta II Boterore konsiderohet si konflikti me i madh ne historine moderne dhe vazhdon te kete impakt ne bote dhe ne kohet e sotme. A mund te mendohet si do ishte bota sot nese s’do kishte pasur lufte, ose nese Japonia apo Gjermania do kishte fituar? Por fakti eshte se gjerat kane ndodhur ashtu siç kane ndodhur dhe jane rezultat i nje sere faktoreve, disa negative e disa pozitive. Ajo qe duhet theksuar eshte se ne disa raste humbja ose fitorja s’eshte percaktuar nga zotesia e njeres pale apo dobesia e tjetres, por nga gafa strategjike. Nje prej tyre eshte ajo gafa e Stalingradit ne vitin 1942.
Kjo eshte beteja qe i kushtoi Gjermanise luften. Plani ambicioz i Hitlerit per te pushtuar rajonin e pasur me nafte te Kaukazit te Bashkimit Sovjetik ne vere te vitit 1942 perfundoi ne bregun e lumit Vollga ne nje qytet qe kishte marre emrin e liderit sovjetik, Joseph Stalin. Pas muajsh te tere lufte brutale qe la qindra mijera te vdekur nga te dyja anet, njeriu i Hitlerit ne betjee, marshalli Von Paulus e pa ushtrine e tij krejtesisht te rrethuar dhe u detyrua te dorezonte rreth 250 mije trupa ne shkurt te vitit 1943. Nese Hitleri do e kishte lejuar te terhiqej disa muaj me pare, ai do i kishte kursyet humbjen Gjermanise disa muaj.
Pearl Harbor ishte gjithashtu nje gafe e japonezeve. Nje operacion i planifikuar dhe ekzekutuar me se miri qe rezultoi ne nje fitore spektakolare per Japonine hodhi gjithashtu farat per humbjen e tyre eventuale. Duke perqendruar perpjekjet e tyre ne betejat e vjetruara me anije lufte, pilotet japoneze nuk arriten te shkaterronin infrastrukturen kryesore te ishullit qe ishin fabrikat e naftes, depot e municionit qe bene te mundur qe amerikanet te perdornin Pearl Harbor si bazen e tyre te operacioneve gjate luftes. Nese ata do kishin bere nje gje te tille do i kishin detyruar amerikanet te ktheheshin ne bregun perendimor, duke i bere operacionet ne Paqesor me te veshtira.
Plani ambicioz i Hitlerit per te mundur komunizmin ne dere ne shtepise duke nxjerre jashte loje Bashkimin Sovjetik me nje goditje te vetme te guximshme thuajse funksionoi, por gjithashtu e detyroi ate te luftonte ne dy fronte me dy armiq – Bashkimin Sovjetik dhe SHBA – duke e konsumuar Gjermanine per sa i perkiste burimeve njerezore dhe kapacitetit industrial. Pas Stalingradit ne vitin 1942 Gjermani ishte ne sulm dhe mbrojtje duke pritur disa arme te mahnitshme qe nuk dolen asnjehere ne skene.
Nese Hitleri do kishte mbaruar pune me Angline me pare dhe do kishte siguruar frontin perendimor perpara se te merrej me armikun sovjetik historia mund te kishte pasur nje perfundim tjeter. Me renien e Frances ne qershor 1940 Anglia mbeti e vetme kunder gjermaneve duke e bere pushtimin e Anglise nga deti nje mundesi thuajse reale. Vetem forca e vogel ajrore britanike, RAF, e parandaloi “Luftawaffe-n” e levduar gjermane qe te fitonte kontrollin ajror dhe te bente te mundur sulmin ajror. Ne fillim gjermanet ishin duke fituar luften e friksionit duke sulmuar fushat aerodromet britanike, por pas nje sulmi bombash ne Berlin me 25 gusht 1940, i cili beri pak sulme ne fakt, Fyhreri u zemerua aq shume sa i zhvendosi sulmet drejt Londres.
Duke bere keshtu Britania pati mundesi te rigrupohej dhe te riarmatosej duke shmangur pushtimin. Me endrrat e restaurimit te lavdise se Romes se lashte, Musolini nisi ushtrine e tij te madhe por te paafte drejt Shqiperise dhe Greqise ne vere te vitit 1940 dhe vendosi te hynte dhe ne Egjipt nepermjet kolonise se tij ne Libi. Por ne fakt ai u perball me forcat britaniko-greke ne Ballkan dhe forcat britanike dhe aleate ne Egjipt duke detyruar Hitlerin qe te dergonte ushtrine e tij per te shpetuar aleatin e pashprese. Kjo i kushtoi shume Gjermanise pasi i largoi burimet e vlefshme njerezore nga frontet e tjera dhe shtyu afatin e Hitlerit per pushtimin e Bashkimit Sovjetik duke bere lemsh gjithe meselene.
Stalingrad, 1942
Kjo eshte beteja qe i kushtoi Gjermanise luften. Plani ambicioz i Hitlerit per te pushtuar rajonin e pasur me nafte te Kaukazit te Bashkimit Sovjetik ne vere te vitit 1942 perfundoi ne bregun e lumit Vollga ne nje qytet qe kishte marre emrin e liderit sovjetik, Joseph Stalin. Pas muajsh te tere lufte brutale qe la qindra mijera te vdekur nga te dyja anet, njeriu i Hitlerit ne betjee, marshalli Von Paulus e pa ushtrine e tij krejtesisht te rrethuar dhe u detyrua te dorezonte rreth 250 mije trupa ne shkurt te vitit 1943. Nese Hitleri do e kishte lejuar te terhiqej disa muaj me pare, ai do i kishte kursyet humbjen Gjermanise disa muaj.
Dunkirk, 1940
Pasi kishin rrethuar me sukses ushtrine anglo-franceze ne Francen e veriut dhe Belgjike ne qershor te vitit 1940 forcat gjermane do u jepnin goditjen perfundimtare trupave aleate, kur Hitleri urdheroi ushtrite e tij te ndaleshin disa kilometra par fitores. Thuhet se ai e beri kete qe t’u linte te kuptonte gjeneraleve se ishte ai heroi i dites dhe jo ata. Si rezultat, 300 mije ushtare britanike dhe franceze paten kohe te evakuohen ne Angli perpara se te mbyllej gracka duke u dhene mundesine atyre te luftonin serish. Nese nuk do ishin evakuar nuk dihet nese britaniket do i kishin bere rezistence gjermaneve dhe italianeve ne Afriken e Veriut vitin e mepasshem.
Pearl Harbour, 1941
Nje operacion i planifikuar dhe ekzekutuar me se miri qe rezultoi ne nje fitore spektakolare per Japonine hodhi gjithashtu farat per humbjen e tyre eventuale. Duke perqendruar perpjekjet e tyre ne betejat e vjetruara me anije lufte, pilotet japoneze nuk arriten te shkaterronin infrastrukturen kryesore te ishullit qe ishin fabrikat e naftes, depot e municionit qe bene te mundur qe amerikanet te perdornin Pearl Harbor si bazen e tyre te operacioneve gjate luftes. Nese ata do kishin bere nje gje te tille do i kishin detyruar amerikanet te ktheheshin ne bregun perendimor, duke i bere operacionet ne Paqesor me te veshtira.
Pushtimi i Bashkimit Sovjetik, 1941-1945
Plani ambicioz i Hitlerit per te mundur komunizmin ne dere ne shtepise duke nxjerre jashte loje Bashkimin Sovjetik me nje goditje te vetme te guximshme thuajse funksionoi, por gjithashtu e detyroi ate te luftonte ne dy fronte me dy armiq – Bashkimin Sovjetik dhe SHBA – duke e konsumuar Gjermanine per sa i perkiste burimeve njerezore dhe kapacitetit industrial. Pas Stalingradit ne vitin 1942 Gjermani ishte ne sulm dhe mbrojtje duke pritur disa arme te mahnitshme qe nuk dolen asnjehere ne skene. Nese Hitleri do kishte mbaruar pune me Angline me pare dhe do kishte siguruar frontin perendimor perpara se te merrej me armikun sovjetik historia mund te kishte pasur nje perfundim tjeter.
Sulmi blic i Londres, 1940
Me renien e Frances ne qershor 1940 Anglia mbeti e vetme kunder gjermaneve duke e bere pushtimin e Anglise nga deti nje mundesi thuajse reale. Vetem forca e vogel ajrore britanike, RAF, e parandaloi “Luftawaffe-n” e levduar gjermane qe te fitonte kontrollin ajror dhe te bente te mundur sulmin ajror. Ne fillim gjermanet ishin duke fituar luften e friksionit duke sulmuar fushat aerodromet britanike, por pas nje sulmi bombash ne Berlin me 25 gusht 1940, i cili beri pak sulme ne fakt, Fyhreri u zemerua aq shume sa i zhvendosi sulmet drejt Londres. Duke bere keshtu Britania pati mundesi te rigrupohej dhe te riarmatosej duke shmangur pushtimin.
Mbrojtja filipinase, 1942
Skema e gjeneralit Douglas MacArthur per te mbrojtur tere arkipelagun nga japonezet ne pranvere te vitit 1942 ishte e deshtuar qe ne fillim. Duke shperndare furnizimin e ushqimin dhe municionit ne ishuj me shpresen se do mbronte çdo centimeter te vendit vetem sa shkaktoi fatkeqesi te madhe per njerezit e tij, kur ai u detyrua te braktiste planin bashke me rezervat e ushqimit dhe municioneve dhe te terhiqej ne gadishullin Bataan. Pas disa muajsh rezistence te kote rreth 76 mije trupa amerikane dhe filipine u detyruan te dorezohen nga uria duke shkaktuar nje prej humbjeve me te medha ne historine ushtarake te Amerikes. Gjithsesi MacArthur mori nje medalje nderi per mbrojtjen brilante te vendit.
Fronti Maginot dhe renia e Frances, 1940
Duke qene se kishin mesuar diçka nga Lufta I Boterore francezet kishin vendosur te krijonin nje linje te padepertueshme me mbrojtje fikse ne kufirin me Gjermanine. I quajtur fronti Maginot ai rezultoi te ishte po aq i veshtire sa ishte reklamuar; problemi ishte se nuk pershkonte gjithe bregun dhe linte nje hendek te madh bosh qe beri te mundur qe gjermanet te kalonin me lehtesi relative ne pranvere te vitit 1940, duke rrethuar keshtu forcat britanike dhe britanike ne Belgjike dhe duke u ofruar francezeve nje humbje poshteruese, per te cilen atyre nuk u pelqen te flasin dhe sot e kesaj dite.
Pushtimi italian i Greqise, 1940-1941
Me endrrat e restaurimit te lavdise se Romes se lashte, Musolini nisi ushtrine e tij te madhe por te paafte drejt Shqiperise dhe Greqise ne vere te vitit 1940 dhe vendosi te hynte dhe ne Egjipt nepermjet kolonise se tij ne Libi. Por ne fakt ai u perball me forcat britaniko-greke ne Ballkan dhe forcat britanike dhe aleate ne Egjipt duke detyruar Hitlerin qe te dergonte ushtrine e tij per te shpetuar aleatin e pashprese. Kjo i kushtoi shume Gjermanise pasi i largoi burimet e vlefshme njerezore nga frontet e tjera dhe shtyu afatin e Hitlerit per pushtimin e Bashkimit Sovjetik duke bere lemsh gjithe meselene.
Kursk, Rusi, 1943
Pasi s’kishte nxene asnje mesim nga zhdepja qe pesoi ne Stalingrad gjashte muaj me pare Hitleri vendosi te organizonte dhe nje sulm tjeter te madh kunder sovjetikeve tashme te shumte ne numer dhe te rrethuar, tashme ne nje vend te quajtur Kursk (nje qytet i rendesishem industrial rreth 300 milje ne jug te Moskes). E konsideruar si beteja me e madhe tokesore ne histori, vijat e mbrojtjes sovjetike u perkulen, por s’u thyen dhe i demtuan Gjermanise pjesen me te mire te ushtrise dhe forces ajrore dhe shenuan fillimin e gjate dhe te avashte te terheqjes se Gjermanise ne Berlin, me gjithe pasojat e pafata per Hitlerin dhe gjermanet. Pushtimi i Bashkimit Sovjetik ishte padyshim nje gafe e madhe nga ana e Gjermanise.
Çlirimi i Filipineve, 1944
Pasi u debua nga Filipinet ne vitin 1942 gjenerali Douglas MacArthur deshironte shume te kthehej dhe e bindi presidentin amerikan Roosevelt se ai mund te humbte zgjedhjet presidenciale te vitit 1944 nese ai nuk çlironte zinxhirin e ishujve qe ishte perpjekur te mbronte ne vitin 1942. Gjithsesi, ne vitin 1944 prezenca japoneze ne ishull ishte dobesuar shume dhe ai nuk i hynte me ne pune Japonise qe ta perdorte si baze, duke mos lene ndonje arsye te madhe per pushtimi ne vendit perveç faktit se Douglas donte ta pushtonte. Koha e kaluar duke siguruar ishujt dhe burimet per kete operacion shtyu pushtimin e rendesishem te Okinavas ne vitin 1945 dhe me gjase e shtyu luften shum muaj.
